استرس با بدن ما چه می کند

مطالعات زيادي نشان داده است که استرس مي تواند سيستم ايمني بدن را تحت تأثير قرار دهد. در تحقيقي که بر روي 293 نفر طي چندين سال انجام شد، نتايج زير به دست آمد:

• استرس هاي طولاني مدت و مزمن، سيستم ايمني بدن را ضعيف مي کند. هر چقدر دوره استرس طولاني تر باشد، ميزان اثرات منفي آن بر روي بدن نيز بيشتر است. تأثير منفي ابتدا در سطح سلول هاي سيستم ايمني است، اما با طولاني تر شدن استرس، عملکرد سيستم ايمني بدن نيز ضعيف ميگردد. استرس هاي بسیار مزمن و طولانی مدت (استرسهایی که از کنترل فرد خارج است و یا استرسهای نامحدود) حتي مي تواند عملکرد سيستم ايمني بدن را متوقف کند.

• سيستم ايمني افراد مسن يا بيمار در مواجهه با استرس، بيشتر در معرض تأثيرات منفي قرار دارد. پژوهشگران با بررسي واکنش هاي مختلف سيستم ايمني بدن در مقابل انواع عوامل استرس زا دريافتند سيستم ايمني بدن در مقابل عوامل استرس زا دو واکنش طبيعي و ويژه نشان ميدهد. به هنگام واکنش طبيعي سيستم ايمني بدن به سرعت شروع به ترشح موادي براي مبارزه با عوامل بيماري زا مي کند که نتيجه آن بروز تب و التهاب است.پس از چند روز و در صورت ادامه بيماري، سيستم ايمني بدن واکنش نشان مي دهد تا به طور ويژه عليه عوامل بيماري زا و استرس زا مبارزه کند. اگر بدن مورد حمله ويروس ها قرار بگيرد، واکنش ويژه به صورت مبارزه درون سلولي است و اگر مورد حمله باکتري ها و انگل ها قرار گيرد، واکنش ويژه برون سلولي مي باشد.

عوامل استرس زا را مي توان به انواع مختلف تقسيم بندي کرد:

استرس هاي شديد اما زودگذر؛ مانند: اضطراب و نگراني قبل از ايراد سخنراني در يک جمع، و يا حل يک مسأله رياضي.

استرس هاي طبيعي و زودگذر، مانند: تنش هايي که در زندگي روزمره پيش مي آيد؛ مثل آزمون هاي درسي در طول دوره تحصيلي
پيامدهاي اتفاقات استرس زا (رخدادهاي مهمي مانند مرگ يکي از نزديکان يا بروز بلاياي طبيعي مثل زلزله و...) مي تواند موجب ايجاد استرس هاي طولاني مدت گردد.
عوامل استرس زاي مزمن: اتفاقات ناخوشايندي که پي در پي پيش مي آيند و پايان خوشي ندارند؛ مثل تصادفات و يا حادثه اي که منجر به معلوليت جسمي يک فرد شود، مراقبت از يکي از نزديکان (همسر، پدرومادر و يا فرزند) که دچار آلزايمر و فراموشي شده، يا پناهنده شدن به کشور ديگر در اثر بروز جنگ.

عوامل استرس زاي درازمدت: اتفاقات تکان دهنده اي که در ساليان قبل رخ داده، در اثر آن فرد دچار شوک عاطفي و يا ضربه روحي و جسمي گرديده و اثرات منفي آن در زمان حال هنوز ادامه دارد، مي تواند اثر مخربي بر روي عملکرد سيستم ايمني بدن داشته باشد ، مانند سوءاستفاده جنسي در دوران کودکي، شوک هاي روحي رواني حاصل از جنگ در کشور و يا سال ها اسير جنگي بودن. پژوهشگران دريافتند از ميان عوامل استرس زاي بالا، عوامل استرس زاي مزمن مانند عوامل و يا حوادثي که منجر به تغيير هويت و يا شخصيت فرد مي گردد و به نوعي آبروي فرد از بين مي رود و همچنين برخي قوانين اجتماعي که از کنترل افراد خارج است و تا مدت ها وجود دارد، تأثير منفي بسياري بر روي سيستم ايمني بدن مي گذارد؛ به حدي که مي تواند فعاليت سيستم ايمني را متوقف کند و در چنين موقعيت هايي تقريبا سيستم ايمني بدن غير فعال مي شود.

هر چقدر استرس طولاني تر باشد، تأثيرات منفي آن بر روي سيستم ايمني بدن بيشتر است. اين پژوهش ها نشان ميدهد عوامل استرس زايي که زندگي يک فرد را زيرورو کرده و اميد به آينده را از وي مي گيرد، شديدترين تأثيرات روحي، رواني و جسمي را بر فرد مي گذارد محققان همچنین اظهار می دارند عواملي مانند سن و بيماري يک فرد مي تواند بر ميزان آسيب پذيري او در برابر عوامل استرس زا موثر باشد؛ بنابراين بيماري و سن بالا اثرات منفي عوامل استرس زا را بيشتر کرده و آن را ضعيف تر مي کند. آنها بر اين باورند که ارتباط تنگاتنگ و پيچيده اي ميان استرس و سيستم ايمني بدن وجود دارد. پس اگر نمي توانيد استرس را از زندگي خود حذف کنيد، دست کم آن را کاهش دهيد و با برنامه هاي ورزشي مانند يوگا و مديتيشن به آرامش روح و روان خود کمک کنيد تا جسمي سالم داشته باشيم.

منبع: WebMD
مترجم:نوری فرد