خواص میوه ها و سبزیجات بر اساس رنگ آنها

همگی می دانیم که وارد کردن میوه ها و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه، لازم و ضرری می باشد(5 بار در روز). میوه ها و سبزیجات از مواد غذایی مهمی می باشند که در پیشگیری از بیماریهای قلبی و سکته،کنترل فشار خون،کاهش خطر ابتلا به انواع سرطانها و جلوگیری از ابتلا به انواع بیماریهای چشمی مانند آب سیاه و ....موثرند. اما توصیه اخیر کارشناسان تغذیه آن است که برای به دست آوردن حداکثر فایده، مصرف میوه ها وسبزیجات را گسترش داده وتا جایی که امکان دارد از تمامی میوه ها و سبزیجات با رنگها و طعم های مختلف استفاده کنیم.

مصرف میوه ها و سبزیجات، سبب تقویت سلامت عمومی بدن شده و بطور طبیعی حاوی ترکیبات مغذی و مفید فراوانی می باشند. دانشمندان با تحقیق بر روی ترکیبات و فیتو کمیکال های موجود در میوه ها و سبزیجات، به رنگ آنها پی برده اند.

میوه ها و سبزیجات قرمز رنگ:ترکیبات تغذیه ای آنها

میوه ها و سبزیجات قرمز رنگ حاوی ترکیباتی به نام آنتوسیانین و لیکوپن(رنگدانه های طبیعی گیاهی) می باشند که رنگ قرمز آنها در نتیجه همین ترکیبات می باشد. مواد غذایی حاوی لیکوپن مانند گوجه فرنگی و هندوانه حاوی ترکیبات ضد پیری و هم چنین پیشگیری کننده از سرطان مانند سرطان پروستات می باشد. محصولات حاصل از گوجه فرنگی پخته شده مانند رب گوجه فرنگی، سس گوجه فرنگی، آب گوجه فرنگی، سس کچاپ و سوپ گوجه فرنگی حاوی بالاترین میزان لیکوپن قابل جذب می باشند که سریعاً توسط بدن جذب می شوند. از آن جایی که لیکوپن از ترکیبات محلول در چربی می باشد مصرف این نوع مواد غذایی حاوی لیکوپن، همراه با کمی روغن به جذب بهتر آن کمک می کند.
آنتوسیانین موجود در برخی میوه ها مانند: توت فرنگی ، انگور قرمز، گیلاس ، تمشک،و سیب قرمز یک آنتی اکسیدان قوی می باشد که از سلولها در برابر هر آسیبی جلوگیری می کند.

این میوه ها هم چنین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش داده و در کنترل فشار خون موثرند. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که آنتوسیانین موجود در گیلاس دارای خاصیت ضد التهابی بوده و برای افراد مبتلا به التهابات آرتریتیک و افرادی که از نقرس رنج می برند مفید است . سایر مواد غذایی قرمز رنگ مانند: گیلاس، انگور قرمز، گلابی قرمز، هندوانه، گریپ فروت، توت فرنگی وانارو تمشک.

میوه ها و سبزیجات بنفش یا آبی: ترکیبات تغذیه ای آنها

میوه ها و سبزیجات بنفش/ آبی رنگ حاوی ترکیبات شیمیای هستند به نام آنتو سیانین( مانند تمشک آبی ، انگور های بنفش رنگ، و انگور بی دانه) و ترکیبات فنولیک(مانند بادمجان ، آلو، و انواع کشمش). ترکیبات موجود در این نوع میوه ها و سبزیجات مانند آنتی اکسیدانی قوی عمل کرده و خطر ابتلا به بیماریهای سرطانی، قلبی، وآلزایمر را کاهش داده ، حتی می توانند روند پیری را به تاخیر اندازند. محققان معتقدند مصرف بلوبری (تمشک آبی) می تواند عملکرد حافظه را بویژه تقویت کرده و با تقویت برقراری ارتباط بین سلولهای مغزی، روند پیری آنرا به تاخیر اندازد. سایر مواد غذایی این نوع ترکیبات: کلم قرمز، بلوبری، بادمجان، انجیر بنفش ، انگور بنفش، آلو خشک، کشمش(مویز) و غیره.

میوه ها و سبزیجات سبز رنگ: ترکیبات تغذیه ای آنها

رنگ سبز میوه ها و سبزیجات سبز رنگ ناشی از وجود رنگدانه های گیاهی به نام "کلروفیل" می باشد.
لوتئین و اگزانتین دو نوع کاروتنوئید زرد رنگ می باشند که در گیاهانی مانند: انواع لوبیا، اسفناج، و سایر سبزیجات دارای برگهای پهن و سبز تیره وجود دارند. این دو نوع ترکیبات با عملکرد خود سبب تقویت سلامت بینایی و کاهش بیماریهای چشمی از جمله آب مروارید و آب سیاه می شوند. " ایندولس" یک نوع فیتوکمیکال می باشد که در کلم بروکلی، وکلم وجود داشته و می تواند از بدن در برابر برخی بیماریها از جمله سرطان محافظت نماید. سبزیجات دارای برگهای پهن وسبز تیره مانند اسفناج، کلم بروکلی از کالری کمی برخوردار بوده ولی دارای مواد مغذی و فیبر فراوان بوده و منبع غنی از پتاسیم، منیزیم، و فولیت( نوعی ویتامین Bکه خطر سقط جنین را کاهش می دهد) می باشند.
سایر مواد غذایی حاوی این نوع ترکیبات : اسفناج، بروکلی،آووکادو، نخود سبز، لوبیا سبز، فلفل سبز، کلم سبز، خیار، کدو سبز،ومارچوبه.

میوه هاو سبزیجات نارنجی/زردرنگ: ترکیبات تغذیه ای آنها

میوه هاو سبزیجات نارنجی/زرد رنگ حاوی بتاکاروتن، پتاسیم و ویتامینC می باشند. بتاکاروتن که در سبزیجاتی مانند: هویج، انبه، کدو تنبل، و خربزه وجود دارد یک آنتی اکسیدان قوی بوده و نه تنها برای سلامت چشم مفید می باشد بلکه می تواند پیری سلولهای مغزی (شناختی- ادراکی) را به تاخیر انداخته و هم چنین از پوست در برابر اشعه های مضر خورشید ، محافظت می کند. از آن جایی که بتاکاروتن در بدن تبدیل به ویتامین A می شود بنابر این وجود آن در بدن بسیار ضروری به نظر می رسد زیرا ویتامین A می تواند سبب افزایش و تقویت دید چشم بویژه در شب شده و هم چنین سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد.

انواع مرکبات مانند پرتقال منبع عالی از ویتامین C می باشند و ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی بوده که علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، سبب محافظت از قلب در برابر بیماریهای قلبی – عروقی شده و هم چنین به ساخت مجدد کلاژن در بافت های پوست کمک می کند . ویتامینC هم چنین به جذب آهن در بدن کمک می کند . میوه های زرد رنگ حاوی ماده معدنی پتاسیم بوده که در پیشگیری از سکته و بیماریهای قلبی مفید می باشد.
سایر مواد غذایی حاوی ویتامینC عبارتند از : پرتقال، هویج، طالبی ، انبه، کدو تنبل، سیب زمینی، گریپ فروت، لیمو ترش، هلو ، خربزه،وآناناس.

میوه هاو سبزیجات سفید رنگ: ترکیبات تغذیه ای آنها

رنگ سفید برخی میوه ها و سبزیجات در اثر وجود ترکیبات خاصی به نام "آنتواگزانتین" می باشد که خیلی شبیه به یک آنتی اکسیدان عمل می کند. محصولات سفید رنگ مانند: سیر و پیاز حاوی ماده ای به نام "آلیسین" می باشند که درکاهش فشار خون و کلسترول موثرند. این ماده هم چنین در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات موثر می باشد. میوه ها و سبزیجات سفید رنگ هم چنین حاوی ترکیبات مغذی هستند که سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و علاوه بر آن منبع غنی از ماده آلی پتاسیم می باشند.
سایر مواد غذایی حاوی این ترکیبات عبارتند از : سیر ، انواع پیاز ( قرمز، سفید)،موز، قارچ، سیب زمینی، وگل کلم.

نکته: رژیم غذایی سالم و متعادل، رژیمی است که شامل تمامی میوه ها و سبزیجات از تمام رنگها باشد. رژیم غذای که در برگیرنده تمام مواد غذای با تمامی رنگ های مختلف می باشد، ضامن سلامت عمومی بدن بوده و می تواند در پیشگری از بیماریهای مختلف موثر باشد؛ بنابر این سعی کنید بشقاب غذایی شما، رنگین کمانی از رنگها باشد.

منبع: سایت web MD
مترجم: نوری فرد