دشمنان سیستم گوارش بدن!

اکثر افراد دچار مشکلات گوارشی در طول عمر خود شده اند، برخی از این مشکلات به خودی خود برطرف می شوند و یا برخی به کمک دارو درمان می شوند، اما ازطرفی دیگر نیز همچنان به صورت مزمن باقی می مانند.

سیستم گوارش بدن شامل یک لوله(مجرا) از دهان تا روده می باشد(مری،معده،روده)وهمچنین سایر اندامهایی که به این مجرا متصل می شوند. قسمت شکم،کاملا توسط اندام های دستگاه گوارش پرشده است، بنابراین اهمیت سالم بودن دستگاه گوارش ازآن جهت است که تمامی سلول های موجود در بدن ازطریق همین دستگاه تغذیه می شوند.

بیماری های دستگاه گوارش براثرعوامل متعددی می باشد و دارای نشانه های مختلفی است. ناراحتی های روده ای(روده بزرگ وکوچک)، یبوست، تب، اسهال، استفراغ، بی حالی، عدم هضم موادغذایی، سوزش قلب،کاهش وزن، افزایش وزن وخستگی همه وهمه ازبیماری های مربوط به دستگاه گوارش می باشند.اغلب بیماری های دستگاه گوارش ناشی ازعوامل زیر می باشند:

• استرس:
استرس(جسمی، روحی وعاطفی وفکری) می تواند یکی از مهم ترین عوامل درمشکلات گوارشی باشد مانند : سندرم روده تحریک پذیر، سوء هاضمه، سوزش قلب. هنگامی که دچار استرس می شوید فرآیند هضم موادغذایی دچار اشکال شده و سرعت آن کاهش می یابد زیرا تمام قوای بدن (رسانیدن خون، تامین انرژی، رسانیدن اکسیژن)صرف از بین بردن استرس وارده به بدن شده و سعی می کنند مناطق درگیر استرس راتقویت وانرژی رسانی کند؛ درنتیجه این امر به خودی خود سبب می شود که موادغذایی به مدت طولانی تری در دستگاه گوارش مانده وسبب ایجاد تخمیرو سایرعوارض گوارشی میشوند.

• موادغذایی به خوبی جویده نمی شوند:
خوب نجویدن غذا وقورت دادن (بلعیدن)آن سبب می شود که کار دستگاه گوارش مضاعف شود و مدت زمان طولانی تری را صرف تجزیه و شکستن موادغذایی به اجزای کوچکترنماید. وهمین امر سبب می شودکه جذب ریز مغذی ها از قبیل انواع ویتامین ها، موادمعدنی وسایر ترکیبات مورد نیاز بدن به خوبی جذب نشده ودفع شوند. ازطرفی خوب نجویدن غذا می تواند سبب آروغ زدن، تولیدگاز و عدم هضم موادغذایی شود.

• ترکیب نادرست موادغذایی بایکدیگر:
برخی از غذاها اگر با مواد غذایی دیگر خورده شوند می توانند سبب بروز مشکلات گوارشی شوند. بطور مثال : میوه ها را نباید همراه با غذا خورد زیرا آنها سرعت هضم و جذب سریعتری داشته و زودتر هضم می شوند. اگر میوه ها با سایر موادغذایی مانند گوشت و یا حبوبات خورده شود سبب تخمیر در معده و در نهایت گندیدگی وتولیدگازهای سمی درمعده می کند. بنابراین سعی کنید میوه ها را به تنهایی و بدون همراهی با سایر موادغذایی میل کنید ،یکی دیگراز ترکیبات ناهماهنگ موادغذایی با یکدیگر، خوردن موادغذایی گوشتی سنگین وپرچرب همراه باموادغذایی نشاسته ای می باشد. بطورمثال: سیب زمینی وگوشت وهمچنین برنج ومرغ باید جداگانه خورده شوند.

• سیگارکشیدن:
بیش از 4000 ترکیبات شیمیایی در سیگار وجود داردکه صدها نوع ازاین ترکیبات سمی می باشند و این ترکیبات سمی با آسیب رساندن به دستگاه گوارش سبب بیماری های رایج دستگاه گوارش مانند: سوزش قلب،گاستریک وزخم معده می شوند. سیگار کشیدن همچنین سبب افزایش خطرابتلا به التهاب روده وسنگ کیسه صفرا می شود.

• داشتن رژیم غذایی کم فیبر:
فیبر یکی از ترکیبات مفید موادغذایی است که سبب خوب کارکردن دستگاه گوارش شده و دستگاه گوارش را در حذف مواد زائد و سمی کمک می نماید. فقدان فیبر در رژیم غذایی روزانه افراد سبب بروز یبوست شده و می تواند سبب ایجاد سایر بیماری ها ازجمله سرطان روده وکولون شود.

• مصرف الکل:
مصرف الکل سبب کاهش اشتها شده و در نتیجه افرادی که مشروبات الکلی زیاد مصرف می کنند رژیم غذایی مناسبی نداشته و دچار سوء تغذیه می شوند. از طرفی الکل سبب اختلال در ترشح اسید، و جذب مواد مغذی شده و کارکرد بافت عضلانی معده را نیز دچار اختلال می کند. از طرفی مصرف بیش از اندازه الکل سبب بروز اسهال، سوزش قب، مشکلات کبدی و حتی سرطان مری می شود.

• مصرف کافئین:
مصرف قهوه به مقدار زیاد اگر با معده خالی انجام شو د سبب بروز ناراحتی و گرفتگی دستگاه گوارش می شود. مصرف زیاد قهوه سبب افزایش یافتن میزان اسیدتیه ترشحات معده شده و در نتیجه به جدار روده ها آسیب می رساند. از طرفی قهوه سبب ایجاد سوزش قلب و برگشت اسید ( ریفلاکس)می شود زیرا سبب شل شدن اسفنکتر میان مری و معده می گردد.

• مصرف انواع داروها:
بسیاری از داروهایی که مصرف می کنیم بر روی عملکرد دستگاه گوارش تاثیر می گذارند. یکی از آسیب های شایع دستگاه گوارش بر اثر مصرف داروها ، آسیب دیدن جدار و مخاط معده می باشد. برخی از داروها سبب کاهش فعالیت و عملکرد عصبها و ماهیچه های دستگاه گوارش می شوند. برخی داروها سبب یبوست در افراد می شوند. بنابر این با پزشک خود در مورد عوارض جانبی داروها مشورت نمائید.

• عدم فعالیت فیزیکی و کم تحرکی افراد:
اگر در زندگی ،فرد کم تحرکی بوده و فعالیت فیزیکی چندانی ندارید این امر سبب تضعیف دستگاه گوارش می شود. کم تحرکی سبب کاهش متابولیسم و سوخت و ساز بدن می شود و یبوست ایجاد می کند. ورزش کردن ، سبب رفع تنبلی معده شده و با تحریک ماهیچه های روده سبب حرکت مواد غذایی موجود در روده شده و به دفع آن کمک می کند.
بنابر این برای داشتن سیستم گوارش سالم باید سبک زندگی افراد سالم باشد و با رژیم غذایی مناسب، ورزش مداوم، اجتناب از مصرف الکل و دخانیات و کم کردن استرس در زندگی، به این امر کمک کنیم.

منبع: سایت web MD
مترجم: نوری فرد